Kościółek w Dębnie

Kościółek w Dębnie jest najbardziej wartościowym obiektem w Dębnie Podhalańskim. Drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła został wpisany 3 lipca 2003 roku na listę zabytków UNESCO. Pierwszy kościół został zbudowany tam prawdopodobnie około XIII wieku. Obecna budowla pochodzi z około 1490-1500 roku a jej wnętrze praktycznie nie zostało zmienione do dzisiaj. Budynek kościoła wzniesiono, w głównych częściach, z drewna iglastego: modrzewiowego i jodłowego, bez użycia gwoździ, a belki, ułożone na zrąb, umacniane były drewnianymi kołkami. Kościół otoczony jest niskim, drewnianym ogrodzeniem o kształcie owalu oraz wieńcem starych, wysokich drzew. Ogrodzenie przerywają dwie bramki: od zachodu i od południa.

Na tym terenie, między budynkiem kościoła a ogrodzeniem, jeszcze dziś można zauważyć resztki starego cmentarza. Wewnątrz gotycko-renesansowa polichromia pochodzi najprawdopodobniej z około 1500 roku i pokrywa sufit świątyni, ściany , parapet chóru, ambonę i koronkowo wycinane deski. W całości wykonana jest ona w drewnie, wykonana jest z 33 kolorów i 77 motywów. Motywy tej polichromii to głównie rośliny ale pojawiają się także zwierzęta i ornamenty geometryczne. Dodatkowo zwiedzający mogą poczuć dominujący wewnątrz intensywny zapach starego drewna. Dach kościółka, ściany wieży pokryty jest gontem a wnętrze zdobią rzeźby i obrazy gotyckie. Ołtarz główny pochodzi z początku XVI wieku i jest tryptykiem w skład którego wchodzi wizerunek św. Michała Archanioła z mieczem jako symbolem gniewu Bożego i wagą jako wyobrażenia ważenia duszy ludzkiej, Matka Boża z Dzieciątkiem i wizerunek św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Postacie te znajdują się w środkowej części tryptyku. Na skrzydle prawym św. Jan Chrzciciel i św. Mikołaj a skrzydło lewe to wizerunek św. Jana Ewangelisty i św. Stanisława.

Po zamknięciu tryptyku oglądający mogą zobaczyć sceny pasyjne na których uwidacznia się już wpływ epoki renesansu. Wnętrze kościoła stanowią także dwa ołtarze boczne wykonane w stylu barokowym oraz tabernakulum z XIV wieku w całości wykonane z malowanego drewna. Do najstarszych zabytków kościółka zaliczyć należy krucyfiks z około 1380 roku wykonany z gałęzi drzewa do których przymocowane są tarcze z godłami Ewangelistów. Oprócz tego w świątyni znajdują się : posąg Św. Mikołaja, kopia malowidła sztalugowego najstarszego w Polsce, archaiczne elementy wyposażenia kościółka, chorągiew prawdopodobnie pozostawiona przez wojska Jana III Sobieskiego wracające po zwycięskiej bitwie spod Wiednia w 1683 roku.